Lái xe lên dốc là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng mất kiểm soát phương tiện và dẫn đến các vụ tai nạn nghiêm trọng.

Thiếu lái là hiện tượng xe mất lái khi vào cua. Trượt bánh trước hoặc bánh sau khiến xe mất độ bám đường và hậu quả là xe không thể quay đầu theo điều khiển của vô lăng.

Khi xe rẽ vào một góc cua, phần tiếp xúc giữa lốp xe và mặt đường sẽ tạo ra ma sát và phản lực với hướng di chuyển của xe. Điều này làm biến dạng miếng vá tiếp xúc của lốp xe. Sự biến dạng của miếng vá tiếp xúc giữa lốp và đường tạo thành một góc ngược với góc quay của xe.

Góc trượt là góc tạo bởi đường biến dạng của lốp và hướng chuyển động của xe. So sánh góc trượt của lốp trước và sau sẽ khiến xe bị thiếu lái hoặc thừa lái.

Góc trước = góc sau: xe chạy tốt
góc trước > góc sau: xe thiếu nhân viên
Góc trước < Góc sau: Overdrive
Thiếu lái là gì? 

Thiếu lái là hiện tượng xe không đi theo ý định của người lái khi vào cua và đi lệch hướng ngược lại với góc cua. Hiện tượng này thường gặp ở xe dẫn động cầu trước và dẫn động bốn bánh. Nếu xe quay đầu quá nhanh, người lái thực hiện nhiều thao tác, nhưng nếu xe quay rất chậm, quỹ đạo quay đầu không như ý muốn. Việc không ôm vô lăng rất nguy hiểm vì xe có thể bị phân tâm, dễ lách sang làn bên cạnh hoặc trượt khỏi đường. Tuy nhiên, thiếu lái dễ điều khiển hơn và không yêu cầu nhiều kinh nghiệm điều khiển phương tiện như dư lái.

Vì sao ô tô thiếu lái

Chủ yếu là do bánh trước bị trượt không bám đường khiến phần đầu xe lệch khỏi đường vòng. Điều này là do quán tính khiến ô tô rẽ nhanh vào góc cua hoặc ô tô tiếp tục đi thẳng hoặc hầu như không đổi hướng.

Nếu người lái không kiểm soát được tốc độ và cua đủ để tạo ra lực hướng tâm, bánh trước sẽ mất ma sát. Xe dẫn động bánh trước dễ bị trượt hơn vì bánh trước truyền lực trực tiếp. Nếu bạn phanh gấp trong khi trượt, xe sẽ tăng tốc. Việc siết chặt tay lái sẽ không giúp ích gì nếu xe trượt trên mép của khúc cua.

Làm gì khi vô lăng tắt và xe trượt bánh

Hiện tượng mất lái xảy ra do hai bánh trước mất lực bám. Cách tốt nhất để giải quyết vấn đề này là tìm cách đưa hai bánh trước trở lại quỹ đạo. 

Đây là cách đối phó với những chiếc xe bị thiếu.

- Nhả chân ga ngay lập tức
- Xoay vô lăng theo hướng đánh lái (ngược hướng rẽ) và đạp nhẹ phanh (đối với xe có trang bị ABS).
- Vào góc cua khi xe lấy lại độ bám
Giảm tốc độ xe giúp bánh xe không bị trượt và giảm quán tính. Cách tốt nhất để giảm tốc độ trong tình huống này là để xe giảm tốc độ bằng cách nhả chân ga. Trong trường hợp này, không nên phanh gấp. Điều này là do phanh khẩn cấp rất dễ khiến xe bị bó cứng và trở lại trạng thái hai bánh trước mất độ bám trên đường. 

Ngoài việc giảm tốc từ từ cho xe bằng cách nhấp nhả chân ga, nếu có thể, hãy xoay nhẹ vào vô lăng theo hướng vô lăng (ngược với hướng xe vào cua) để giảm tải cho 2 bánh trước và hỗ trợ. Các bánh xe nhanh hơn và tiếp đất trở lại. Khi bạn cảm thấy xe bắt đầu tiếp xúc hoàn toàn với mặt đường trở lại, bạn bắt đầu đánh lái sâu hơn vào góc cua.

Sử dụng hệ thống chống bó cứng phanh ABS khi vào cua ở tốc độ cao cũng là cách khắc phục tình trạng yếu tay lái rất hiệu quả. Tất nhiên, nếu việc nhả chân ga và giảm tốc không khôi phục lại lực kéo bạn muốn, hãy đạp nhẹ phanh để tăng ma sát cho bánh xe. Tại thời điểm này, ABS khởi động, nhận biết rằng hai bánh trước đang quay và phân bổ lực phanh nhiều hơn cho các bánh sau để giữ cho chúng không bị bó cứng.

Dư lái là gì? 

Hiện tượng vô-lăng bị bẻ lái hoặc bẻ lái đột ngột mà không có lực bám nhiều vào vô-lăng. Vượt quá nghiêm trọng có thể khiến xe bị lật và lật. Xe thường vượt lái khi tăng giảm tốc đột ngột ở các góc cua và phanh gấp.

Drift là kỹ thuật lợi dụng tình trạng vượt lái của xe. Một chiếc xe chạy quá tốc độ thường mất ít thời gian hơn để hoàn thành một khúc cua. Do đó, các tay đua thường sử dụng kỹ thuật drift trong các cuộc đua để tiết kiệm thời gian

Tại sao ô tô dư lái

Nguyên nhân chính khiến xe bị  là do bánh sau bị trượt ở những góc cua và mất độ bám đường. Lúc này, bánh trước đổi hướng theo sự điều khiển từ vô lăng nhưng bánh sau lại trượt thẳng theo quỹ đạo trước đó. Điều này làm cho phía trước của xe xoắn/xoay, nhưng phía sau trượt thẳng. Cạnh sau không di chuyển theo cùng một hướng. Chạy quá tốc độ thường do xe di chuyển trên đường trơn trượt, vào cua gấp, tăng tốc quá nhanh, hết ga đột ngột hoặc phanh gấp giữa khúc cua. Trong quá trình phanh/dừng cứng, mũi xe hạ thấp và tải trọng chính dồn lên giảm xóc trước và hai bánh trước. Lúc này, hai bánh sau mất ma sát bám và đuôi xe lắc lư theo hình vòng cung theo quán tính.

Làm gì khi xe bị trượt bánh do thừa lái

Dư lái khó xử lý hơn thiếu lái và dư lái khó kiểm soát hơn. Sau đây là cách xử lý khi gặp hiện tượng thừa lái:

- Đánh lái vô lăng ngược lại hướng xe ôm cua
- Nhấn nhẹ ga, tác động 2 bánh sau lấy lại độ bám đường
- Một số bước hỗ trợ xử lý khi xe bị thừa lái:

Giảm tốc độ trước khi phanh (phanh ABS sẽ có tác dụng hiệu quả triệt tiêu lực bó). 
Một số hệ thống hỗ trợ lái hiện đại có thể giúp khắc phục xe bị thừa lái như kiểm soát lực phanh, phân bổ lực phanh khác nhau giữa các bánh xe. Cách phòng tránh xe bị thiếu lái/thừa lái.

Để tránh hiện tượng xe bị thiếu lái và thừa lái cần lưu ý một số kinh nghiệm sau:

Định kỳ kiểm tra độ mòn lốp xe ô tô, áp suất lốp… Nếu lốp xe quá mòn và áp suất lốp không đúng tiêu chuẩn, xe sẽ rất dễ bị mất độ bám khi vào cua tốc độ cao hoặc gặp đường trơn trượt…
Khi di chuyển đường mưa, đường ướt, có đất lầy trơn trượt… cần phải chủ động giảm tốc độ. Không nên vào cua ở tốc độ quá nhanh hay ôm cua quá gấp. 
Duy trì kiểm soát và tránh phanh gấp, dừng đột ngột hoặc tăng tốc đột ngột khi vào cua. Chuyển trọng lượng bất ngờ giữa phía trước và phía sau xe có thể dẫn đến mất kiểm soát nguy hiểm.
Khi mua xe, ưu tiên chọn những xe có trang bị các hệ thống an toàn hiện đại như hệ thống cân bằng điện tử, hệ thống chống bó cứng phanh, hệ thống phân phối lực phanh điện tử, hệ thống, hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp…
Ngoài ra để hệ thống lái hoạt động tốt nên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống lái định kỳ. Nếu thấy có dấu hiệu xe bị nhao lái, xe bị lệch thước lái, vô lăng bị lệch, vô lăng bị nặng… cần sửa chữa và khắc phục ngay.

Nguồn danchoioto.vn